Met de kerstvakantie voor de deur betekent het voor vele leerlingen en leraren dat de toetsen, tentamens, SO’s en proefwerken er weer aankomen. Wist je dat ze dit in Finland helemaal niet kennen? Daar maken ze namelijk geen gebruik van gestandaardiseerde toetsen voor leerlingen tot 16 jaar. Dit betekent echter niet dat de kinderen volledig worden vrijgelaten en hun voortgang niet bekeken wordt. Ze krijgen namelijk wel door de leraar bedachte opdrachten waarop zij feedback krijgen zonder dat daar een cijfer aan hangt. Aangezien Finland al jaren erg hoog op de Europese ranglijst van het onderwijs staat ben ik benieuwd of wij iets van hen kunnen leren.

Focus op het proces

Het is niet zo gek dat toetsen op de meeste scholen in Nederland een terugkerend onderdeel zijn bij de meeste vakken. Ze brengen namelijk vele voordelen met zich mee. Logistiek is het bijvoorbeeld erg handig om alle leerlingen tegelijkertijd op dezelfde vaardigheden te testen. Daarnaast wordt er door middel van cijfers overzicht tussen de leerlingen gecreëerd. Als we kijken naar wat Finland vooral anders doet is het grote verschil de focus van resultaat naar het proces verschuiven door geen cijfers maar feedback te geven. Wetenschappelijk onderzoek biedt hier ook steun voor. Er is namelijk gebleken dat prestatiedoelen (leren om een bepaald cijfer te halen) hoog samenhangen met uitstelgedrag en faalangst. Dit terwijl leerdoelen laag samenhangen met uitstelgedrag en juist hoog met inzet.

Resultaten bespreken

Als ouder of leraar kan je zelf ook je focus meer naar het proces verschuiven door de manier waarop je behaalde resultaten bespreekt. Wanneer wij zelf terugblikken op onze tijd op de middelbare school dan werd een onvoldoende vaak opgevolgd door een gesprek met je ouders of docent. Daarentegen werd een voldoende niet of nauwelijks besproken. Idealiter wil je dat de leerling in beide situaties reflecteert op het proces wat er aan vooraf gegaan is door te vragen hoe het komt dat een bepaald cijfer behaald is, want zowel een fout als een goede prestatie biedt een mogelijkheid om te leren.

En nu?

De vraag die ik aan het begin stelde is wat we kunnen leren van het Finse onderwijssysteem. In eerste instantie klinkt het aantrekkelijk om het systeem op eenzelfde manier in te gaan richten, maar volgens ons is de eerste stap om de focus van het resultaat naar het proces te verschuiven. Dit kunnen we doen door ongeacht het resultaat in gesprek te gaan met onze leerlingen over de manier waarop een bepaald cijfer behaald is. Het mooie is dat iedereen aan dit doel kan bijdragen, ongeacht het onderwijssysteem!

Bron:

Howell en Buro, 2009. Implicit beliefs, achievement goals, and procrastination: A mediational analysis.