Laatst droomde ik dat ik met al mijn vrienden op vakantie was in Afrika. Ik surfte over de hoogste golven, maakte een salto, gaf een haai een high five, en vloog vervolgens met mijn eigen vleugels terug naar Nederland. In mijn droom voelde het alsof ik de hele wereld aankon. Maar toen het gepiep van mijn wekker mijn droom onderbrak was de eerste gedachte die door mijn hoofd schoot: ‘Dit dat kan natuurlijk nooit in het echt’. Waardoor ik een pietsje teleurgesteld mijn bed uitstapte, en me af begon te vragen wat we kunnen leren van onze dromen.
Wat gebeurt er in je hersenen als je droomt?
Je hebt het je vast wel eens afgevraagd; wat is dromen? En wat heb je eraan? Dit zijn vragen waar ontzettend veel theorieën over bedacht zijn door filosofen, psychologen en andere wetenschappers, en nog steeds blijven onze dromen een mysterie. Nu ben ik zelf helaas geen droomexpert, maar toch ga ik proberen om jullie in vogelvlucht mee te nemen in de wondere wereld van dromen. Een droom ontstaat door een spontane activiteit van onze hersenen in onze slaap waardoor we beelden zien, geluiden horen, ideeën krijgen en gevoelens hebben. Meestal zit onze droom vol fantasierijke ideeën die er levensecht uitzien, in je dromen kan alles!
Waarom dromen we?
Over de vraag waarom we dromen zijn veel ideeën, waarvan nog geen enkele wetenschappelijk bevestigd kan worden. Zo zijn er theorieën die stellen dat dromen ons helpen emoties te verwerken en dat dromen ons toegang geven tot ons onderbewustzijn en daarmee verlangens en emoties die we onbewust hebben. Daarnaast zouden dromen ons helpen om te leren, nieuwe verbanden te leggen en onze creativiteit aan te wakkeren. Dat laatste wekte mijn interesse, misschien kunnen dromen ons helpen om creatiever te denken?
“Meestal zit onze droom vol fantasierijke ideeën die er levensecht uitzien, in je dromen kan alles”
Twee manieren van denken: gefocust versus diffuus
Er zijn twee manieren van denken die invloed hebben op je creativiteit; gefocust denken en diffuus denken. Gefocust denken gaat langzaam, is rationeel en kost moeite. Je bent op zoek naar het juiste antwoord voor een probleem. Dit kun je vergelijken met een puzzelstukje op de goede plek leggen. Waarschijnlijk kijk je eerst globaal waar je denkt dat dat je de juiste informatie kan vinden. Bij de puzzel zoek je bijvoorbeeld naar de goede kleur. Daarna ga je stuk voor stuk de puzzelstukjes langs om te kijken of dat degene is die past. Je activeert dus om de beurt verbindingen in je hersenen die al bestaan of probeert door logisch redeneren een nieuwe verbinding te maken. Dit duurt lang en kost veel energie. Vaak gebruik je gefocust denken als je aan het leren of aan het werk bent.
De diffuse manier van denken is snel, automatisch en intuïtief. Je kunt het vergelijken met een flipperkast in je hersenen. Stel je voor dat je een balletje afschiet in je hersenen. Je hebt geen idee waar het balletje gaat eindigen, maar onderweg tikt hij allerlei verschillende hersengebieden aan die geactiveerd worden. Omdat het balletje zo willekeurig herinneringen, gevoelens en gedachten in je hersenen activeert, kun je nieuwe verbanden leggen en creatiever denken.
Deze automatische, diffuse manier van denken wordt actief wanneer je juist niet bezig bent met het probleem dat je wilt oplossen. Wanneer je boodschappen gaat doen, gaat sporten of als je slaapt gaat het diffuse denken van start. Albert Einstein maakte hier slim gebruik van: Als hij met gefocust denken niet uit zijn probleem kwam ging hij slapen in zijn stoel met een klokje in zijn hand. Zodra hij in slaap viel, viel ook het klokje uit zijn hand. Hierdoor werd hij weer wakker wanneer het klokje de grond raakte, precies op het moment dat het diffuse denken begon. Door de nieuwe ideeën die hieruit voort kwamen werd hij vaak wakker met een ‘Eureka’ moment. Diffuus denken zorgt voor een bredere kijk en een nieuw perspectief.
“Diffuus denken zorgt voor een bredere kijk en een nieuw perspectief”
Hoe kunnen we beter dromen in ‘het echt’?
Als we in ons dagelijks leven bezig zijn met het oplossen van een probleem, het behalen van een doel of het verwezenlijken van een droom zijn we vaak op zoek naar het goede antwoord. We zijn gefocust aan het denken. We denken binnen de kaders en regels die we kennen, misschien wel zonder dat we het door hebben. Onbewust beperken we onszelf tot de mogelijkheden binnen deze kaders. Maar wat als we wat vaker een balletje door de flipperkast van onze hersenen af schieten? Als we vaker onze gedachten verzetten door pauze te nemen, te gaan sporten of zelfs een dutje te doen, dan lukt het misschien om creatiever te denken en nieuwe verbanden te zien. Zo zie je ook de mogelijkheden die liggen buiten de kaders die we kennen. De oplossing voor dat probleem of het behalen van dat doel is dan opeens dichterbij dan je zou durven dromen.
